Chuyển động cơ học là nội dung kiến thức của phần Vật lí lớp 8, tuy phần kiến thức này không chứa nhiều lí thuyết và công thức khó hiểu nhưng lại là bài học cơ bản cho toàn bộ chương cơ học. Học sinh cần nắm được bản chất chuyển động cơ học là gì? Tính chất của chuyển động, cũng như cách nhận biết một vật chuyển động hay đứng yên, v.v. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp những kiến thức về chuyển động cơ họcNếu bạn chưa hiểu hoặc đã lỡ quên phần kiến thức này thì hãy tham khảo nhé!
Chuyển động cơ học là gì?
chuyển động cơ học là sự thay đổi vị trí của một vật trong không gian theo thời gian so với vật khác. Hoặc di chuyển một phần so với phần khác của cùng một đối tượng.
Nói cách khác: Khi vị trí của một vật so với mặt đáy thay đổi theo thời gian thì vật đó chuyển động so với mặt đáy.
Cho ví dụ về chuyển động cơ học:
- Con tàu đang chạy trên biển=>con tàu có sự dịch chuyển cơ học so với Trái đất.
- Một người đang đi bộ trên đường => người đó có độ dời cơ học so với bất kỳ ngôi nhà nào ở bên đường.
Một số dạng chuyển động cơ học chính
Quỹ đạo của chuyển động là đường vẽ bởi vật chuyển động. Chúng ta thường gặp các loại chuyển động này:
- Chuyển động bên phải: Có dạng chuyển động thẳng đều của vật, chẳng hạn vật rơi tự do từ trên cao xuống.
- Chuyển động cong: có Quỹ đạo chuyển động của một vật là một đường cong, ví dụ ném bóng
- Chuyển động tròn: Có chuyển động quay tròn của vật thể, chẳng hạn cánh quạt quay.
Mỗi loại chuyển động sẽ có công thức tính toán khác nhau. Đây là lý do tại sao học sinh cần biết cách nhận biết các loại chuyển động khác nhau.
Tính tương đối của chuyển động cơ học
Chuyển động hay nghỉ ngơi là tương đối. Vì cùng một vật có thể coi là chuyển động đối với vật này nhưng lại được coi là đứng yên đối với vật khác.
tính tương đối của chuyển động cơ học tùy thuộc vào đối tượng được chọn làm điểm tham chiếu. Thông thường, mọi người chọn Trái đất hoặc các vật thể liên quan đến Trái đất làm điểm quy chiếu.
Ví dụ: Để biết vật A chuyển động hay đứng yên so với vật B ta cần xét vị trí của vật A so với vị trí của vật B.
Nếu: -Vị trí của vật A so với vật B thay đổi theo thời gian thì ta nói vật A chuyển động so với vật B.
– Vị trí của vật A so với vật B không thay đổi theo thời gian thì ta nói vật A đứng yên so với vật B.
Làm thế nào để chứng minh một vật đang chuyển động?
Để phân biệt một vật chuyển động hay đứng yên, ta so sánh vị trí của vật này so với vật khác theo thời gian.
Để chứng minh một vật chuyển động hay đứng yên ta phải chọn ít nhất 3 vật: vật A, vật B và vật C. Sao cho vật A chuyển động so với vật B nhưng đứng yên so với vật C.
Ví dụ 1: Làm thế nào để hiểu ô tô trên đường, ca nô dưới sông, đám mây trên trời… chuyển động hay đứng yên?
- Bằng chứng là như sau
Như đã nói, để biết một vật chuyển động hay đứng yên, ta cần so sánh vị trí của vật này so với vật khác theo thời gian:
So sánh ô tô với một vật gì đó đứng bên đường (cột đèn, cột điện,…)
Chiếc xuồng với một vật gì còn đứng bên bờ sông (cây bên bờ sông,…)
Một đám mây có thứ gì đó kết nối với Trái đất (cây, nhà, …)
=> Ta nói chúng đứng yên nếu vị trí của chúng không thay đổi so với đối tượng quy chiếu. Ta nói chúng di chuyển nếu vị trí của chúng thay đổi so với đối tượng tham chiếu.
Ví dụ 2: Một người ngồi trên ô tô A nhìn thấy ô tô B chạy phía trước. Người ngồi trên xe B nhìn thấy xe C chạy phía trước. Vậy người ngồi xe A sẽ thấy xe C như thế nào?
- giữ vững lập trường, kiên định
- lùi lại
- Tiến tới phía trước
- di chuyển về phía trước và sau đó một lần nữa
trả lời
Nếu điểm tham chiếu là người A, xe B đang di chuyển về phía trước.
Với điểm quy chiếu là người B (hoặc ô tô B, vì người và ô tô đứng yên tương đối với nhau), ô tô C chuyển động về phía trước.
Theo tài sản ràng buộc có được của người A, xe C cũng di chuyển về phía trước.
Vậy đáp án C là đúng.
Hi vọng với những kiến thức tổng quan về chuyển động cơ học mà bài viết vừa đưa ra, các em đã nắm được những kiến thức cơ bản của chương 1 Vật lý lớp 8. Đây là những kiến thức cơ bản các em cần hiểu đúng và đầy đủ để vận dụng vào các bài học khó hơn sau này. Các em đừng quên làm thật nhiều bài tập để củng cố kiến thức phần chuyển động cơ học nhé!