CPU là gì?
CPU là từ viết tắt của Central Processing Unit. Đây là bộ xử lý trung tâm, bộ vi xử lý hay hiểu đơn giản là bộ não quan trọng nhất của máy tính hoặc để thực thi các chương trình, phần mềm mà máy tính chứa.
Chiếc CPU đầu tiên ra đời vào những năm 70 của thế kỷ 20 (1970) bởi Intel với sự giúp đỡ của Ted Hoff và cộng sự.
CPU thường được tạo ra bằng cách đặt hàng tỷ bóng bán dẫn nhỏ trên chip máy tính. Trong đó, nhiệm vụ chính của các bóng bán dẫn này là giúp CPU thực hiện các tính toán cần thiết được lập trình để chạy ứng dụng được lưu trữ trong bộ nhớ hệ thống.
Hiện tại, hầu hết các chip CPU đều được thiết kế theo hình vuông hoặc hình chữ nhật và có một đường cắt chéo nhỏ để bạn có thể đặt chip vào đúng đế cắm CPU một cách chính xác. Mặt dưới của mỗi con chip sẽ được thiết kế với hàng trăm chân kết nối với các lỗ tương ứng trên socket CPU.
Ổ cắm CPU là gì?
Ổ cắm CPU là một loại khe cắm (đế) để thực hiện việc lắp đặt bộ xử lý trung tâm (CPU). Mỗi dòng CPU sẽ có một loại socket hoàn toàn khác. Một phích cắm sẽ bao gồm một hoặc nhiều thành phần cơ học. Các chi tiết này sẽ kết nối CPU với bảng mạch (mainboard) thông qua các kết nối cơ và điện. Điều này cũng giúp việc thay thế CPU trở nên dễ dàng hơn mà không cần phải tháo mối hàn trên bo mạch.
Delid CPU là gì?
Cpu Delid là mở nắp lưng của CPU dùng để thay thế miếng tản nhiệt mới giúp truyền nhiệt nhanh hơn. Tuy nhiên, khi sử dụng CPU Delid, người dùng sẽ cần phải thực hiện thao tác mở nắp lưng của CPU, điều này nói lên rằng đối với những sản phẩm mới, người dùng sẽ phải chấp nhận hy sinh bảo hành.
Turbo Boost là gì?
Turbo Boost là công nghệ được tích hợp sẵn trong CPU, hoàn toàn để CPU tự động xử lý và bạn có thể quản lý Turbo Boost bằng phần mềm.
Cấu trúc và thông số kỹ thuật của CPU
Như chúng tôi đã chia sẻ ở trên, CPU được cấu tạo từ các bóng bán dẫn rất nhỏ để nhận đầu vào và tạo đầu ra cho dữ liệu.
Sau đây là cấu hình chi tiết của CPU:
- Arithmetic Logic Unit (ALU): là một bộ phận quan trọng của bộ xử lý (CPU), bộ phận này có nhiệm vụ thực hiện các phép toán số học và logic như cộng, trừ, nhân. , phép chia và so sánh như lớn hơn và nhỏ hơn…
- Khối điều khiển (CU): có nhiệm vụ mã hóa và điều khiển các lệnh từ các chương trình đến máy tính.
- Bộ nhớ CPU: là nơi lưu trữ tạm thời các chương trình phần mềm đang chạy. Bộ nhớ CPU sẽ được quản lý bởi bộ điều khiển (CU).
Các thông số chính:
- Clock: về cơ bản xung nhịp CPU hay clock speed là tốc độ xử lý của CPU. Tốc độ xử lý của CPU là thước đo xem CPU có thể thực hiện bao nhiêu chu kỳ quay mỗi giây. Nếu tốc độ xung nhịp cao hơn, điều đó cũng có nghĩa là CPU nhanh hơn. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến tốc độ CPU.
Để giúp CPU chạy nhanh hơn, nhiều người đã ép xung máy tính. Vậy ép xung máy tính là gì?
Ép xung hay còn gọi là ép xung Cpu là quá trình nâng cấp bộ vi xử lý lên thông số kỹ thuật cao hơn thông số của nhà sản xuất để giúp máy chạy nhanh hơn.
- Bandwidth (tốc độ bus): là băng thông cũng như khả năng truyền tải dữ liệu của CPU (ví dụ CPU thế hệ thứ nhất là 2.5 GHZ/s, thế hệ thứ 2, thứ 3 là 5 GHZ/s và…)
- Cache: bộ nhớ tạm thời được sử dụng trong quá trình xử lý thông tin của CPU
Phân loại CPU hiện tại
Có nhiều cách để thực hiện phân loại CPU. Dưới đây là một số phương pháp phân loại phổ biến hơn:
- Phân loại theo hãng sản xuất: Hiện nay trên thế giới có rất nhiều hãng sản xuất CPU nhưng Intel và AMD là 2 nhà cung cấp CPU hàng đầu thế giới.
- Sắp xếp theo phích cắm: 775, 1156, 1155, 1150, 1151
- Phân loại theo thế hệ: Thế hệ 1 (Clarkdale), 2 (Sandy Bridge), 3 (Ivy Bridge), 4 (Haswell), 5 (Broadwell), 6 (Skylake) và mới nhất là 7 (Kaby Lake)
- Phân loại theo dòng thiết bị: Sản phẩm dành cho PC, laptop, điện thoại, máy tính bảng…
Tác vụ CPU trên máy tính, điện thoại
So với phiên bản gốc, các CPU hiện tại đã có nhiều cải tiến nhưng vẫn đảm bảo thực hiện tốt 4 tác vụ như:
- LẤY
Quá trình tìm nạp CPU sẽ nhận được một lệnh được biểu thị dưới dạng một chuỗi số; Các chuỗi số này trước khi đến CPU sẽ được truyền trực tiếp qua RAM đến CPU.
Bộ đếm chương trình là bộ đếm chương trình chứa địa chỉ của lệnh sau đó sẽ được chuyển đến thanh ghi lệnh
- giải mã
Sau khi một lệnh được nhận và lưu trữ trong IR, CPU sẽ truyền lệnh tới một mạch gọi là bộ giải mã lệnh. Quá trình này sẽ giúp chuyển đổi các hướng dẫn thành tín hiệu mà các bộ phận khác của CPU có thể hoạt động.
- Ứng dụng
Ở bước thực thi, các lệnh sẽ được giải mã và gửi đến các vị trí thích hợp của CPU để xử lý. Những kết quả này được lưu trữ trong một thanh ghi CPU
Một số lỗi CPU thường gặp
Trong quá trình hoạt động, CPU của máy tính có thể gặp rất nhiều sự cố. Dưới đây là một số lỗi mà người dùng hay gặp nhất:
Khi bộ xử lý CPU có vấn đề
- Máy thường xuyên tắt sau một thời gian sử dụng hoặc ngay sau khi khởi động – Nguyên nhân là do CPU quá nóng do không được tản nhiệt tốt
- Chân tiếp xúc CPU bị gãy hoặc trầy xước khiến máy tính không khởi động được.
- CPU bị thiếu điện do các tụ điện xung quanh bị nén. Đây cũng là nguyên nhân khiến xe không khởi động được
Các vấn đề về quạt CPU
Quạt CPU có nhiệm vụ chính là tản nhiệt và làm mát máy. Tuy nhiên, nếu quạt CPU bị lỗi cũng khiến máy gặp phải các sự cố như:
- Quạt không quay hoặc quay kém gây nóng CPU. Điều này sẽ khiến máy chạy một lúc rồi tự tắt.
- Keo tản nhiệt bị khô hoặc chân quạt gắn trên bo mạch chủ bị nóng CPU
Nếu bạn thấy máy đang gặp phải những tình trạng trên thì cách khắc phục tốt nhất là bạn nên mang máy đến địa chỉ uy tín để các kỹ thuật viên có kinh nghiệm kiểm tra và khắc phục hiệu quả hơn.
Trên đây là những thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về CPU là gì và nhiệm vụ chung của nó. Mong rằng với những chia sẻ trên bạn đã có thêm những kiến thức cần thiết khi lựa chọn và sử dụng máy tính. Chúc may mắn.