Dòng điện là gì? Đặc điểm, tính chất và tác dụng của dòng điện là gì?

Dòng điện là gì?

Dòng điện là dòng chuyển động có hướng của các hạt mang điện.

Trong một mạch điện, dòng điện được tạo ra khi có sự chuyển dịch của các electron trong dây dẫn.

Dụng cụ dùng để đo cường độ dòng điện là ampe kế

Một số loại dòng điện thông dụng

Có bốn loại dòng điện phổ biến: dòng điện một chiều, dòng điện xoay chiều, dòng điện cảm ứng và dòng điện không đổi.

Vậy chiều dòng điện được xác định như thế nào? Chiều của dòng điện có thể dịch chuyển theo bất kỳ chiều nào, khi trong mạch có dòng điện thì chiều của dòng điện quy ước phải được đánh dấu bằng mũi tên trên sơ đồ mạch điện.

Dòng điện một chiều là gì?

Dòng điện một chiều hay còn gọi là dòng điện một chiều là dòng điện có hướng không đổi theo thời gian, thường được viết tắt là 1C hoặc DC. Nó có nghĩa là “Dòng điện một chiều”.

Độ lớn của dòng điện một chiều luôn không đổi và tần số của dòng điện bằng không.

Dòng điện xoay chiều là gì?

Dòng điện xoay chiều là gì ở lớp 9 chúng ta đã được học hay còn gọi là dòng điện xoay chiều là dòng điện có độ lớn và chiều thay đổi theo thời gian, sự biến đổi này diễn ra theo một chu kỳ nhất định.

Dòng điện xoay chiều được tạo ra bằng cách thay đổi nguồn DC hoặc bằng máy phát điện xoay chiều.

Các thiết bị điện thông dụng trong gia đình chúng ta thường sử dụng dòng điện xoay chiều: điều hòa, máy giặt, tủ lạnh…

dòng điện cảm ứng là gì?

Dòng điện cảm ứng là hiện tượng cảm ứng điện từ xảy ra khi từ trường sinh ra dòng điện.

Dòng điện cảm ứng là dòng điện xuất hiện khi từ trường trong mạch thay đổi.

Dòng điện không đổi là gì?

Dòng điện không đổi là dòng điện có chiều và độ lớn không thay đổi theo thời gian

Giá trị Rms của dòng điện xoay chiều

Tổng quan:

Giá trị hiệu dụng của dòng điện xoay chiều bằng độ lớn của dòng điện không đổi sao cho khi dòng điện chạy qua cùng một điện trở R thì công suất tiêu thụ trên R là như nhau.

Làm thế nào để tạo ra điện thay thế?

Bạn có thể tạo ra dòng điện xoay chiều theo 2 cách:

• Cách 1: Đặt một cuộn dây kín và cho nam châm quay xung quanh.
• Cách 2: Cho cuộn dây dẫn kín quay quanh từ trường của nam châm.

Đặc điểm, tính chất của dòng điện

Đặc điểm của dòng điện

Các hạt mang điện sẽ có cấu tạo khác nhau tạo nên tính chất khác nhau của dòng điện trong các môi trường khác nhau

dòng điện trong kim loại

Bản chất dòng điện trong kim loại là dòng chuyển động có hướng của các êlectron ngược chiều điện trường.

Hiện tượng siêu dẫn: Hiện tượng điện trở của vật dẫn đột ngột giảm xuống bằng 0 khi nhiệt độ của vật dẫn giảm xuống dưới một giá trị Tc nhất định. Giá trị này của Tc phụ thuộc vào dây dẫn

=> Như vậy: Dòng điện trong kim loại là sự chuyển dời có hướng của các êlectron tự do dưới tác dụng của cường độ điện trường.

Dòng điện trong chất điện phân

Dòng điện trong chất điện phân là dòng chuyển động có hướng của các ion trong điện trường ngược chiều nhau.

=> Như vậy: Dòng điện trong chất điện phân là dòng các ion dương (+) và âm (-) chuyển động ngược chiều nhau. Ở điện cực nó chỉ đi về phía trước, lượng vật chất đọng lại trên điện cực sẽ tạo ra hiện tượng điện phân.

Dòng điện trong chất khí

Trong điều kiện tự nhiên, chất khí không dẫn điện. Không khí chỉ dẫn điện khi nó có các phân tử bị ion hóa trong đó.

=> Như vậy: Dòng điện trong chất khí là sự chuyển dời có hướng của các ion dương (+) theo chiều điện trường và các ion âm (-) ngược chiều điện trường. Những hạt tích điện này được tạo ra bởi khí bị ion hóa. Đây được gọi là quá trình chuyển tiếp (xả) không tự hỗ trợ.

dòng chân không

Điốt chân không cho phép dòng điện chỉ chạy theo một hướng, được gọi là chỉnh lưu.

=> Như vậy: Dòng điện chân không là dòng các êlectron (-) chuyển động từ cực âm (-) sang cực dương (+) dưới tác dụng của điện trường. Chân không là môi trường không có vật chất hay năng lượng.

Dòng điện trong chất bán dẫn

Nguyên tử Si là chất bán dẫn

Một số chất ở nhóm chính như nhóm 4 như Si, Ge có thể dẫn điện hoặc không dẫn điện ở những điều kiện khác nhau, gọi là chất bán dẫn.

Trong chất bán dẫn tinh khiết, số electron bằng số lỗ trống. Trong chất bán dẫn loại p, mật độ lỗ trống lớn hơn nhiều so với mật độ electron. Trong chất bán dẫn loại n, mật độ electron (-) lớn hơn nhiều so với mật độ lỗ trống.

=> Như vậy: Dòng điện trong chất bán dẫn là dòng các êlectron (-) chuyển động ngược chiều điện trường và dòng các lỗ trống chuyển động cùng chiều điện trường.

Tính chất của dòng điện

Tác dụng của dòng điện xoay chiều và dòng điện một chiều là như nhau. Nó có 4 tính chất, tác dụng của dòng điện là:

Tác dụng nhiệt (sưởi ấm) của dòng điện

Khi có dòng điện chạy qua vật dẫn thì nhiệt độ của vật dẫn tăng lên gọi là tác dụng nhiệt của dòng điện.

Một số thiết bị hoạt động nhờ tác dụng nhiệt của dòng điện như bàn là, đèn, bình đun nước, v.v.

Tác dụng phát sáng của dòng điện

Dòng điện chạy qua bóng đèn làm nóng dây tóc, khi dây tóc nóng lên → làm bóng đèn phát sáng

Đèn dây tóc phát sáng nhờ ánh sáng của dòng điện

Tác dụng từ của dòng điện

Khi có dòng điện chạy qua vật dẫn thì xung quanh vật dẫn đó xuất hiện từ trường, gọi là tác dụng từ của dòng điện.

Một số thiết bị hoạt động dựa trên tác dụng từ của dòng điện như động cơ điện, nam châm điện, v.v.

Tác dụng hóa học của dòng điện

Trong thí nghiệm với dung dịch muối đồng sunfat, khi có dòng điện chạy trong chất điện phân, hiện tượng tách đồng ra khỏi dung dịch muối đồng khi có dòng điện chạy qua chứng tỏ dòng điện có tác dụng hóa học. Ứng dụng của điện phân là mạ điện và luyện kim

Thí nghiệm dùng dòng điện tách đồng trong dung dịch muối đồng sunfat

Tác dụng của dòng điện đối với cơ thể con người

Ảnh hưởng tích cực

Dòng điện sử dụng với cường độ thích hợp được ứng dụng rộng rãi trong y học là điện châm và châm cứu. Trong trường hợp bệnh nhân ngừng tim, việc sử dụng liệu pháp sốc điện có thể kích thích tim đập trở lại để bảo toàn tính mạng.

• Năng lượng điện làm giảm ngưỡng kích thích của sợi vận động
• Giảm phản ứng thần kinh cảm giác do đó giảm đau
• Nó gây giãn mạch ở phần cơ thể giữa 2 điện cực
• Tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể tại nơi có dòng điện đi qua.

Ảnh hưởng tiêu cực

• 1 mA gây đau nhói.
• 5 mA gây ra một sự đột biến nhẹ.
• 50 mA đến 150 mA có khả năng gây chết người, với các tác động như suy nhược cơ hoặc suy thận cấp (do chất độc từ cơ bị hỏng xâm nhập vào máu).
• 1mA đến 4A gây rối loạn nhịp tim và cục máu đông..
• 10A gây ngừng tim (cầu chì gia đình tự động tắt ở 10A).

3 cách kiểm tra rò rỉ điện tại nhà

Cách 1: Dùng bút thử điện

Bút thử điện là thiết bị lý tưởng và dễ tìm nhất để nhanh chóng kiểm tra rò rỉ thiết bị. Chỉ cần đặt đầu bút thử cách dòng điện 1-2 cm. Nếu có điện máy sẽ phát ra ánh sáng nhấp nháy nên rất an toàn.

Cách 2: Sử dụng đồng hồ vạn năng

Có nhiều loại đồng hồ vạn năng có thể đo rò rỉ. Với thao tác đơn giản và thuận tiện, trước khi bắt đầu đo dòng rò, hãy đọc kỹ hướng dẫn đo, các thông số và ý nghĩa trên đồng hồ vạn năng.

• Đầu tiên, kết nối đồng hồ vạn năng với đầu dò và chọn chế độ và thang đo hiện tại phù hợp.
• Nếu bạn không chắc chắn về phạm vi, tốt nhất nên chọn phạm vi cao nhất rồi giảm dần xuống cho đến khi phù hợp. Điều này sẽ ngăn đồng hồ vạn năng bị quá tải.
• Di chuyển đầu dò đến một điểm trên mạch và xem kết quả hiển thị trên màn hình.

Cách 3: Dùng thước cặp

Sử dụng đồng hồ kẹp để đo dòng rò đòi hỏi một số hiểu biết. Hiện nay trên thị trường có nhiều loại đồng hồ đo lưu lượng ở mức công suất thấp.

Chúng tôi tin rằng, với những kiến ​​thức tổng quan đầy đủ trong bài viết này, bạn đã biết Dòng điện là gì?dòng điện xoay chiều là gì, đặc điểm, tính chất, định luật của nó và không còn khó khăn khi vận dụng nó vào việc giải các bài tập liên quan đến kiến ​​thức dòng điện này cũng như có được những phương pháp sử dụng điện an toàn.