Dung nham xuất hiện khi núi lửa phun trào. Mọi người đều biết nhiệt độ cực cao của dung nham. Liệu dung nham có gây nguy hiểm gì khi chúng ta không may tiếp xúc với nó? Hãy cùng tìm hiểu Dung nham là gì?thành phần cũng như sức tàn phá của dung nham đối với các sinh vật trên Trái Đất qua bài viết dưới đây.
NỘI DUNG
Dung nham là gì?
Dung nham là đá nóng chảy chảy ra từ núi lửa trong một vụ phun trào.
Dung nham là chất lỏng, ở nhiệt độ khoảng 700°C đến 1200°C (1300°F đến 2200°F) trong các vụ phun trào núi lửa. Mặc dù dung nham khá nhớt, gấp khoảng 100.000 lần so với nước, nhưng nó có thể chảy trong một khoảng cách dài trước khi đóng băng thành băng.
Dòng dung nham là dòng dung nham, được tạo ra trong các vụ phun trào núi lửa. Khi nó ngừng chảy, dung nham đông đặc lại để tạo thành magma nổ.
Thuật ngữ dung nham là từ Hán Việt, dung nham là dung nham nóng chảy, dung nham là dung nham.
Thành phần và phân loại dung nham
Thành phần của dung nham sẽ quyết định tính chất của nó chứ không phải nhiệt độ mà nó phun trào. Dung nham được phân thành ba nhóm dựa trên thành phần hóa học: felsic, trung gian và mafic
- Các dung nham felsic như rhyolite và dacite được hình thành từ các gai dung nham, vòm dung nham hoặc ‘coulees’ (dung nham dày và ngắn) và có liên quan đến các mảnh vụn. Hầu hết các dòng dung nham felsic đều rất nhớt, và đặc biệt, các mảnh vỡ tạo thành các khối hạt khi chúng phun trào.
- Dung nham trung gian, hay andesite, có hàm lượng nhôm và silica thấp và thường có hàm lượng magie và sắt cao. Dung nham trung gian tạo thành các vòng cung của khối andesit và dung nham, thường tạo thành các bậc núi lửa hỗn hợp như ở dãy Andes.
- Dung nham mafic hay dung nham bazan được đặc trưng bởi thành phần sắt và magie cao và nhiệt độ phun trào thường trên 950°C. Magma bazan chứa nhiều sắt và magie và tương đối ít nhôm và silica. làm giảm mức độ trùng hợp ở trạng thái nóng chảy.
Dung nham siêu mafic như komatiite có hàm lượng magiê cao để tạo thành boninit với nhiệt độ nổ cực cao. Komatiite chứa hơn 18% magie oxit và có nhiệt độ nổ khoảng 1600°C.
Xem thêm >>> Căng da mặt bằng hơi nước là gì, có hiệu quả như lời đồn?
Sức tàn phá khủng khiếp của dung nham
Bất cứ thứ gì trên đường di chuyển của dung nham sẽ bị xô đổ, phá hủy, chôn vùi hoặc đốt cháy bởi sức nóng cực độ của dung nham.
Khi dung nham phun trào dưới sông băng hoặc chảy trên băng tuyết, nước tan chảy từ băng và tuyết có thể lan ra một khu vực rộng lớn.
Nếu dung nham xâm nhập vào một vùng nước hoặc nước đi vào ống dung nham, dòng chảy có thể sôi dữ dội và gây ra mưa nóng chảy quy mô lớn.
Những cái chết do dòng dung nham trực tiếp gây ra rất hiếm vì phần lớn dòng chảy của nó đủ chậm để con người nhận biết, di chuyển và thoát ra dễ dàng. Tuy nhiên, tử vong và thương tích có thể xảy ra khi con người tiếp xúc với dòng dung nham chảy tới.
Dung nham nóng chảy chảy xuống lòng đất, tốc độ cao với lượng lớn, bao phủ một vùng rộng lớn có thể hủy diệt sinh vật. Nó đồng thời bao phủ và gây thiệt hại cho các công trình xây dựng, giao thông, thủy lợi… cũng như các tài sản do con người tạo ra.
Ngoài ra, dòng dung nham còn gây cháy rừng, biến đổi môi trường sinh thái, hủy hoại và suy giảm tài nguyên sinh vật ở các vùng bị ảnh hưởng, có thể làm gia tăng thiên tai, xói mòn đất, lũ ống, lũ quét, v.v. lở đất…
Nguyên nhân phổ biến của cái chết do dung nham
Một số nguyên nhân gây tử vong do tiếp xúc với dung nham đã biết bao gồm: vụ nổ khi dung nham tương tác với nước, dòng nham thạch từ vụ nổ mái vòm, sự sụp đổ của cánh đồng dung nham đang hoạt động được hình thành khi dung nham xâm nhập vào một vùng nước, ngạt thở do khí độc đi kèm, v.v.
Nham thạch là loại vật chất đang được các nhà khoa học không ngừng nghiên cứu để tìm hiểu tác động của nó đối với đời sống và môi trường. Từ đó tìm cách đảm bảo an toàn với chất lỏng này. Nếu thấy dung nham thú vị, bạn có thể mua đèn dung nham với những giọt sáp nóng chảy mô phỏng quá trình phun trào dung nham. Tuyệt đối không được tiếp xúc trực tiếp với nham thạch vì có thể ảnh hưởng đến tính mạng.