GDP là gì?
Khái niệm GDP là gì? GDP là thước đo tổng thu nhập và tổng sản lượng của một nền kinh tế. GDP là viết tắt của từ tiếng Anh “Gross Domestic Product”, trong tiếng Việt có nghĩa là “tổng sản phẩm quốc nội”.
Cụ thể hơn, GDP là tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ được sản xuất bởi một quốc gia nhất định trong một khoảng thời gian nhất định có thể là 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng hoặc 1 năm.
GDP là chỉ tiêu quan trọng thể hiện quy mô kinh tế và tốc độ phát triển của một quốc gia.
Bạn có biết quốc gia nào có GDP cao nhất thế giới không? Đó là Qatar – quốc gia đứng đầu trong danh sách 10 quốc gia giàu nhất thế giới với GDP (PPP) bình quân đầu người là 134.620 USD. Qatar có GDP lớn như vậy là do ngành dầu khí của nước này cực kỳ phát triển, ngành dầu khí chiếm tới 60% GDP, 70% nguồn thu của chính phủ và 85% kim ngạch xuất khẩu.
GDP bình quân đầu người là gì?
GDP bình quân đầu người (hay GDP bình quân đầu người) là chỉ tiêu thống kê kinh tế thể hiện kết quả sản xuất kinh doanh tính theo đầu người của một quốc gia trong một năm. GDP bình quân đầu người của một quốc gia tại một thời điểm nhất định sẽ được tính bằng cách chia tổng GDP của quốc gia tại thời điểm đó cho tổng dân số của quốc gia đó tại cùng thời điểm.
GDP bình quân đầu người tỷ lệ thuận với mức thu nhập cũng như đời sống của người dân tại quốc gia đó. GDP bình quân đầu người càng cao thì mức thu nhập của cư dân nước đó càng tốt. Tuy nhiên, một số quốc gia có GDP bình quân đầu người cao chưa hẳn là quốc gia có mức sống cao nhất.
GDP thực tế là gì?
GDP thực trong tiếng Anh viết đầy đủ là Real Gross Domestic Product (hay Real GDP) được hiểu là thước đo tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ trong nước đã được điều chỉnh hợp lý theo tỷ lệ lạm phát. Nếu lạm phát dương, GDP thực tế sẽ thấp hơn GDP danh nghĩa.
| Công thức tính GDP thực tế = GDP danh nghĩa/GDP giảm phát |
GDP thực tế được tính bằng cách chia GDP danh nghĩa cho chỉ số giảm phát GDP
GDP danh nghĩa là gì?
GDP danh nghĩa tiếng Anh là Nominal Gross Domestic Product (viết tắt là GDP danh nghĩa).
GDP danh nghĩa là tổng sản phẩm quốc nội. GDP danh nghĩa được tính bằng giá trị thị trường hiện tại. GDP được coi là giá trị tiền tệ của hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong một quốc gia. Chỉ số GDP danh nghĩa khác với chỉ số GDP thực vì GDP danh nghĩa bao gồm những thay đổi về giá do lạm phát, phản ánh tốc độ tăng giá trị hàng hóa và dịch vụ của một nền kinh tế.
Sự khác biệt giữa GDP danh nghĩa và GDP thực là gì?
Tương tự, nếu so sánh tốc độ tăng trưởng GDP giữa hai thời kỳ, tốc độ tăng trưởng GDP danh nghĩa có thể vượt quá tốc độ tăng trưởng thực tế nếu có lạm phát. Các nhà kinh tế sử dụng giá hàng hóa trong một năm cơ sở làm chuẩn khi so sánh GDP từ năm này sang năm khác. Chênh lệch giá từ năm cơ sở đến năm hiện tại được gọi là chỉ số giảm phát GDP. Nếu giá tăng 5% so với năm gốc, thì giảm phát là: 1 + 5% = 1,05.
Nhìn chung, GDP thực tế được coi là thước đo tốt hơn khi so sánh GDP trong nhiều năm. GDP thực tế bằng GDP danh nghĩa trừ đi các yếu tố giá thay đổi theo từng thời kỳ.
Ví dụ: giả sử rằng sản lượng GDP danh nghĩa của một quốc gia trong năm hiện tại là 4.000.000 USD, trong khi chỉ số giảm phát GDP cho thấy giá cả tăng 2% kể từ năm cơ sở. GDP thực sẽ được tính như sau:
GDP thực = 4.000.000 USD / 1,02 = 3.921.568 USD
Một trong những hạn chế của việc sử dụng chỉ số GDP danh nghĩa là khi nền kinh tế bị sa lầy trong suy thoái hoặc thời kỳ tăng trưởng GDP âm.Tăng trưởng GDP danh nghĩa âm có thể là do giá trị hàng hóa giảm. , được gọi là giảm phát. Nếu giá giảm với tốc độ lớn hơn tốc độ tăng sản lượng, GDP danh nghĩa có thể phản ánh tốc độ tăng trưởng âm cho toàn bộ nền kinh tế. GDP danh nghĩa âm báo hiệu suy thoái, nhưng tăng trưởng sản lượng thực tế là dương.
Cơ cấu GDP là gì?
Cơ cấu GDP là tỷ lệ phần trăm GDP của ba khu vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ trong tổng sản phẩm quốc nội của một quốc gia hoặc vùng lãnh thổ. Trong đó, nước càng phát triển thì tỷ trọng ngành dịch vụ càng lớn và ngược lại nước càng kém phát triển thì tỷ trọng ngành nông nghiệp càng lớn.
Cách tính GDP
Tổng sản phẩm quốc nội là giá trị của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất tại một quốc gia trong một thời kỳ nhất định.
Phương thức chi tiêu
| GDP = C + I + G + X – Mỹ |
(trong đó: C là tiêu dùng hộ gia đình, I là đầu tư tư nhân, G là chi tiêu chính phủ, X là xuất khẩu, M là nhập khẩu)
phương pháp thu nhập
| GDP = W + R + I + Pr + OI + Te + Dep |
(trong đó: W là thù lao trả cho người lao động, R là phí thuê, I là lợi nhuận ròng, Pr là lợi nhuận kinh doanh, OI là thu nhập của doanh nhân, Dep là khấu hao tài sản cố định, Te là thuế gián thu ròng)
Phương pháp sản xuất
| GDP = Tổng giá trị gia tăng từ sản xuất + Thuế giá trị gia tăng phải nộp + Thuế nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ |
GDP nghĩa là gì?
Chỉ số GDP có ý nghĩa quan trọng đối với nền kinh tế đất nước như sau:
- GDP là thước đo phản ánh sự tăng trưởng và phát triển kinh tế của bất kỳ quốc gia nào, thể hiện sự thay đổi và biến động của giá cả sản phẩm và dịch vụ theo thời gian.
- GDP bình quân đầu người sẽ thể hiện thu nhập bình quân của người dân cũng như phản ánh chất lượng cuộc sống, mức sống của người dân mỗi quốc gia.
- GDP giảm sẽ phản ánh suy thoái kinh tế, lạm phát trượt giá, số người thất nghiệp nhiều, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của người dân.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, chỉ số GDP cũng có những hạn chế đó là:
- Nó không phản ánh đầy đủ các hoạt động sản xuất hàng hóa cũng như chất lượng hàng hóa.
- Không thể đo lường chính xác tốc độ tăng trưởng kinh tế của một quốc gia hoặc chất lượng cuộc sống của người dân.
- Chỉ xem xét sản xuất hàng hóa cuối cùng và đầu tư vốn mới, bỏ qua hợp tác giữa các doanh nghiệp
- Chưa tính đến các hoạt động tự cung tự cấp trong nước nên không lượng hóa được giá trị của các hoạt động kinh tế phi chính thức.
Hi vọng những kiến thức mà bài viết cung cấp đã giúp bạn hiểu chính xác GDP là gì, cách tính GDP và khái niệm GDP thực tế, GDP danh nghĩa là gì. Từ đó, có được bức tranh chính xác về tốc độ tăng trưởng kinh tế của một quốc gia hoặc khu vực.
Xem thêm >>> Thu nhập ròng là gì? Tính thu nhập ròng bằng cách sử dụng công thức
Xem thêm >>> Đòn bẩy là gì? Ảnh hưởng của đòn bẩy đối với chứng khoán là gì?