Rác thải nhựa là gì?
Trước khi tìm hiểu rác thải nhựa là gì, bạn cũng nên hiểu rác thải và rác thải nói chung là gì?
Khi đó đây được hiểu là những đồ vật hoặc chất không còn được sử dụng, sau đó con người vứt bỏ, thải bỏ và thải ra môi trường xung quanh. Có một số loại rác và chất thải như: rác thải, phế liệu, đồ đạc, dầu mỡ đã qua sử dụng, v.v.
Còn rác thải nhựa chỉ là những vật dụng làm bằng nhựa, sau khi sử dụng người ta vứt bỏ. Có thể dễ dàng bắt gặp loại rác thải này ở bất kỳ khu vực nào. Vì nó do các hoạt động, sinh hoạt, quá trình sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng của con người thải ra.
Đặc điểm của loại chất thải này là thời gian phân hủy của chúng rất lâu. Một chiếc túi ni lông, cốc nhựa hay ống hút nhựa… nhưng có thể mất hàng năm, thậm chí hàng trăm năm để phân hủy.
Hiện trạng rác thải nhựa
Tình trạng rác thải nhựa đang ở mức báo động đối với thế giới. Nó không chỉ xảy ra trên đất liền, núi đồi mà ngay cả trên các vùng biển, đại dương rộng lớn cũng chứa một lượng lớn loại rác thải, rác thải nhựa này.
Việt Nam là một trong những quốc gia sử dụng và tiêu thụ lượng đồ vật, sản phẩm nhựa lớn nhất thế giới. Thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ ra rằng: Trung bình mỗi năm, Việt Nam thải ra khoảng 1,8 triệu tấn rác thải. Trong đó, gần 0,73 triệu tấn rác thải nhựa đổ ra biển. Con số kỷ lục này chiếm 6% tổng lượng rác thải ra biển của tất cả các quốc gia trên thế giới.
Trung bình mỗi ngày, hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM thải ra môi trường khoảng 80 tấn nhựa và ni lông. 7-8% trong số 4000 – 5000 tấn chất thải là chất thải nhựa. Không chỉ ở các thành phố, trung tâm lớn, nơi tập trung đông dân cư sinh sống mà ngay cả các vùng nông thôn, lượng rác thải được đổ ra môi trường hàng ngày cũng rất lớn.
Thực trạng rác thải nhựa tại Việt Nam đang đặt ra bài toán lớn cho các nhà khoa học, chuyên gia cũng như toàn xã hội về cách giải quyết tình trạng này.
Tác hại của rác thải nhựa
Tác hại của rác thải nhựa đối với môi trường
Thời gian phân hủy của nhựa rất lâu, có thể mất vài trăm năm để nó có thể phân hủy hoàn toàn. Phương pháp được nhiều địa phương áp dụng hiện nay là chôn lấp loại chất thải này nhưng lại gây ra những tác hại vô cùng nghiêm trọng. Dễ thấy nhất là tác động đến tính chất vật lý của đất, gây xói mòn và ô nhiễm đất.
Ngoài ra, phản ứng lắng đọng tạm thời khiến đất khó giữ nước, oxy và các chất dinh dưỡng thiết yếu. Vì vậy, cây trồng ở khu vực chôn lấp rác thải nhựa sẽ còi cọc, kém phát triển. Trong trường hợp động vật ăn hoặc nuốt phải có nguy cơ ngộ độc, có thể gây tử vong.
Rác thải nhựa đổ ra biển gây ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng đến sinh vật biển. Trong trường hợp động vật biển nuốt hoặc nuốt phải sẽ có nguy cơ bị ngộ độc, thậm chí tử vong.
Đặc biệt, tại các khu, điểm du lịch, thậm chí các loại rác thải này còn vô hình chung biến thành “rác trắng”, gây “ô nhiễm trắng”. Điều này gây mất mỹ quan và ảnh hưởng đến không gian du lịch của du khách khi đến đó. Đồng thời còn gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của những người dân sống xung quanh.
Gây hại cho sức khỏe con người
Ngoài việc chôn lấp, một số quốc gia còn đốt rác thải nhựa để giúp chúng nhanh chóng phân hủy. Tuy nhiên, làm như vậy có rủi ro lớn. Đó là khi con người hít phải khí độc từ rác thải nhựa, hoặc nhiễm độc dioxin, furan từ loại rác thải này thì sẽ gây ngộ độc. Nhẹ thì có các triệu chứng: đau đầu, chóng mặt, nôn mửa… Nặng hơn là ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết, suy giảm khả năng miễn dịch và gây ung thư.
Trong một số trường hợp, rác thải nhựa hòa vào nước tạo thành hạt vi nhựa, gây ô nhiễm môi trường. Nếu con người ăn hoặc sử dụng các sản phẩm có chứa các hạt vi nhựa này sẽ gây ra các tác động như rối loạn thần kinh, rối loạn chức năng hệ hô hấp, mất cân bằng nội tiết tố…
Cách tốt nhất để loại bỏ chất thải
Hiện nay, trước thực trạng rác thải nhựa ở Việt Nam nói riêng cũng như trên thế giới nói chung, bên cạnh những giải pháp mà cơ quan chức năng đưa ra, mỗi người cũng nên tự mình nâng cao nhận thức. Dưới đây là một số hành động nhỏ giúp giảm đáng kể áp lực từ rác thải lên môi trường xung quanh.
Phân loại rác trước khi vứt đi
Phương pháp này giúp phân loại và tận dụng các nguồn rác thải có thể tái chế.
Thực hiện phân loại rác đúng cách như: rác hữu cơ (dễ ôi thiu như cơm, canh thừa…), rác vô cơ (gồm rác tái chế được: giấy, bìa cứng, nhựa… còn lại là rác không tái chế được). , chất thải nguy hại (hóa chất, chất cháy nổ).
Đối với rác tái chế vô cơ, người dùng có thể tái chế thành những vật dụng hữu ích khác sử dụng trong sinh hoạt, hoặc tiết kiệm trong việc thu mua, bán phế liệu. Việc làm này giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và giúp có thêm một nguồn chi phí nho nhỏ hoặc tạo ra những món đồ nhỏ xinh và ý nghĩa.
Sử dụng các thành phần tự nhiên
Thay vì chai nhựa, cốc hay ống hút, người tiêu dùng có thể lựa chọn các sản phẩm thay thế như cốc giấy, ống hút tre, ống hút lúa mì… Những mặt hàng này chỉ đơn giản là đảm bảo đáp ứng nhu cầu của con người như thân thiện với môi trường, an toàn cho sức khỏe.
Thu gom rác thải vào nơi thích hợp để xử lý
Sau quá trình phân loại, rác thải nhựa không thể tái chế cần được thu gom tại điểm tập kết để tránh vứt rác bừa bãi. Đồng thời, bãi tập kết cần được đầu tư xây dựng theo tiêu chuẩn phù hợp, giữ khoảng cách lớn với khu dân cư. Sau đó có biện pháp xử lý phù hợp, tránh gây ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân.
Chung tay dọn rác trong khu dân cư hoặc những nơi lân cận
Điều này không chỉ giúp giảm thiểu lượng rác thải ra môi trường xung quanh mà còn giúp tăng mỹ quan, giúp nơi ở sạch sẽ, thoáng mát hơn. Quá trình thu gom rác cần kết hợp với phân loại rác tại nguồn, nhằm tận dụng tối đa nguồn tài nguyên nhựa tái chế. Sử dụng các loại máy quét rácthiết bị vệ sinh công nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả làm sạch, thu gom và phân loại chất thải, bên cạnh đó tiết kiệm chi phí về nguồn lực.
Bài viết là những chia sẻ về nhựa, rác thải nhựa là gì? Tác hại của nó cũng như thực trạng rác thải nhựa ở Việt Nam hiện nay. Hy vọng có thể mang đến cho bạn cái nhìn sâu sắc về loại rác thải này, từ đó biết cách bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe từ những điều nhỏ nhất.